एक फ्युनेरल!

एक फ्युनेरल!

एकदा मी एक "फ्युनेरल" पाहिले! सगळे लोक जमलेले होते त्या स्मशानभूमीत, काळ्या - पांढर-या कपड्यांत! काही रडत होते, तर काही शांतपणे मोठ्या प्रयासाने डोळ्यांतील पाणी मागे सारत होते! केवढा तो निर्धार! त्या स्मशानभूमीच्या बाहेर उभारून मीपण ते सगळे पहात होतो! जे कोणी तिथे होते त्यांचा मी कोणीच नव्हतो, आणि जे कोणी तिथे होते त्यांतले माझे कोणीच नव्हते! पण तरीही मी तिथेच थांबलो होतो! काही साधे सैनिक होते तर काही सैन्यांतील अधिकारी होते. बिगुल वाजत होता आणि सात सैनिकांनी ३ वेळा बंदुकीच्या फैरी झाडल्या! जि कोणी व्यक्ती "गेली" होती तिला दिलेली ती सलामी! इतक्यात मला त्यांतल्या एका वयस्कर माणसाने त्याच्याजवळ बोलावले. मी त्याच्यापर्यंत गेलो. बसलो त्याच्या शेजारी! तो जराही रडत नव्हता! देशाचा झेंडा त्या शवपेटीवरून काढून एका विशिष्ट शैलीत गुंडाळून त्या मृत व्यक्तीच्या नातलगाला सैन्यातल्या एका वरिष्ठ अधिका-याने दिला. खालीवाकून तो झेंडा त्याने दिला तेव्हा तो म्हणाला, तुमचा नातलग खूप शूर होता, त्याच्या जाण्याने अवघ्या देशाची हानी झाली आहे! या दु:खात संपूर्ण लष्कर, संपूर्ण देश तुमच्या सोबत आहे! तेव्हा त्या ६.५फूट उंच माणसाला फुटलेला हुंदका मला चार रांगा मागे पण ऐकू आला! आणि लक्ष गेले त्या माणसाच्या बाजूला उभ्या असलेल्या चिमुरड्या गोंडस मुलाकडे! त्याला बिचा-याला कळतही नसेल हे काय चालू आहे! तो त्या माणसाला खूप घट्ट बिलगून उभा होता! मला ज्या वयस्कर माणसाने बोलावले होते तो खूप शांतपणे उभा होता. मला तो म्हणाला, या माणसाची बायको होती ती जिचे हे "फ्युनेरल"! मी त्या मुलीचा बाप आहे! मला काय बोलावे सुचेना! मला शब्द सापडतच नव्हते! त्या माणसाचा हात मी हातात घेतला आणि एकटक त्याच्याकडे पाहात बसलो! थोड्यावेळाने ते "फ्युनेरल" संपले आणि प्रत्येकजण निघाला! तो वयस्कर गृहस्थपण निघाला, मला "थँक्यू" म्हणाला, का ते नाही समजले मला? पण मी परत काहीच बोललो नाही, नुसतेच त्याच्या खांद्यावर थोपटल्यासारखे केले आणि तो निघून गेला!

मी निघालो तेव्हा मला एक संवाद ऐकू आला! एक साधारणतः ४०-४५ वर्षांची स्त्री एका सैनिकाबरोबर बोलत होती, "युद्धावर काय परिस्थिती आहे? माझ्या मुलाचा मला गेल्या २ महिन्यांत काही संपर्क नाही. तो याच स्रीच्या युनिट मधे होता, जिचे आज हे फ्युनेरल होते! त्याचे बाबा ३ महिन्यांपूर्वीच निवर्तले, त्यावेळी जो काही संपर्क झाला तो शेवटचा! तो त्यांच्या "फ्युनेरल"ला पण नाही येवू शकला! काय झाले आहे, तो सुखरूप आहे ना? खरतर तो माझा सावत्र मुलगा आहे, पण त्याच्या बाबांची इच्छा होती की एकदातरी त्याने त्यांना भेटावे, पण ते काही घडले नाही. खरे कोणीच सांगत नाही, त्याच्या युनिटमधील हि स्त्री शेवटची होती, आख्खे युनिट संपले, पण त्याचे बाबा गेल्यापासून सैन्यातूनपण मला काहीच माहिती मिळत नाही!"

तो सैनिक सगळे ऐकत होता, काही बोलत नव्हता. त्याची अस्वस्थता माझ्या नजरेतून सुटली नाही ना त्या स्त्रीच्या! त्यामुळे ती अजूनच अजिजीने बोलत होती. "तू त्याचा जवळचा मित्र आहेस, मला माहित आहे, तुम्ही खूपदा मजा करायचात, तो सुट्टीवर आला, की तुम्ही भेटायचात, पार्टीला जायचात, मला खरं सांग रे, माझा मुलगा कुठे आहे? कागदोपत्री मला त्याच्या आयुष्यात काही स्थान नाही त्यामुळे सैन्यदल मला काही सांगत नाही! पण याचे बाबा माझ्या रोज स्वप्नात येतात, मला विचारतात, कुठे आहे माझा मुलगा म्हणून? मी काही उत्तर नाही रे देवू शकत त्यांना! मला मदत कर प्लिज!" तो सैनिक थोडासा मागे उभा राहिला होता, काही म्हणजे काही बोलत नव्हता तो! मला त्याचा खरतरं खूप राग येत होता, वाटत होते, अरे ती माता इतकी आर्जवे करत आहे, सांग ना काहीतरी तिला! सरतेशेवटी त्या स्त्रीने त्याला एकच प्रश्न विचारला आणि मीपण हबकलो! तिने विचारले," जर मी त्याची खरी आई असले असते तर मला पण झेंडा मिळाला असता का....?"

माझ्या डोळ्यांत आसवे होती... का कोण जाणे त्या स्त्रीचे ते बोलणे मनाला भेदून जात होते! कायद्याच्या परिभाषेत ती त्याची माता नसल्याने सैन्याकडून तिला कोणतीच मदत मिळत नव्हती आणि म्हणून ती दरवेळी सैन्यदलाच्या सगळ्या "फ्युनेरल" ला हजर राहत होती! कोणीतरी काहीतरी तिला सांगेल आणि ती तिच्या सावत्र मुलाच्या सख्या बाबांना काहीतरी उत्तर देवू शकेल!

तो सैनिक आता मात्र बोलला, म्हणाला "जर तू त्याची कायदेशीर माता असतीस तर तुला झेंडा मिळाला असता! पण खरं सांगू फक्त झेंडाच मिळाला असता, त्याचा मृतदेह सैन्यालासुध्दा नाही सापडला!"

ती स्त्री तिथेच कोसळली, तिचा आक्रोश तिथे उपस्थितांच्या काळजाला घरे पाडून गेला! किती हि विदारकता! अवघा २४ वर्षांचा होता तो! आणि त्याच्या जाण्याने या त्याच्या सावत्र आईला जवळपास वेड लागले होते! कारण तिला कोणीच काही माहिती देत नव्हते, आणि तिच्या पतीची स्वप्ने तिला स्वस्थपणे झोपू देत नव्हती! ती स्त्री तिथेच बेशुद्ध पडली! माझ्या मनात वेगळाच विचार आला, बरे झाले तिची शुद्ध हरपली, निदान त्यामुळे तरी तिला आता थोडीशी झोप मिळेल!

हिमांशु डबीर

बाप माणूस

२१-जून-२००९ हा दिवस "फादर्स डे" म्हणून साजरा केला जातो! हि कविता माझ्या बाबांसाठी!

बाप माणूस


अखंड उत्साहाचा तो सागर आहे,
शितल कधी, कधी क्रुद्ध ज्वाला आहे,
सहज कधी, कधी जटील आहे,
असा माणसांतील तो "बाप माणूस" आहे!


परिस्थितीशी तो झुंजला आहे,
आम्हा लहानांत तो रमला आहे,
आमच्या आयुष्याचा तोच चित्रकार आहे,
खरंच, तो एक "बाप माणूस" आहे!


धमन्यांतून त्याचेच रक्त वाहते आहे,
मनमानसातून त्याचीच जिद्द सळाळते आहे,
हृदयातून त्याचे चैतन्य तळपते आहे,
असा हा माणूस माझा "बाप" आहे!

हिमांशु डबीर
२१-जुन-२००९

साक्ष

साक्ष

हात होता हातात अन् नजर होती भिडलेली
लडिवाळ हालचाल अन् मौज होती स्पर्शाची
तुझ्या माझ्यातील गंमतींना, साक्ष होती पारिजाताची!

अवघेच होते नवखे, तुला मी अन् मला तुही
हुरहुर अनामिक हृदयी अन् धुंदी होती श्वासांची
तुझ्या माझ्यातील धाडसांना, साक्ष होती पारिजाताची!


सुरुवात होती सहजीवानाची, अन् ओढही सहवासाची
नजरेत होते आवाहन, अन् आलिंगनात होते आवेगही
रात्रीच्या आरक्त क्षणांना, साक्ष होती पारिजाताची!


हिमांशु डबीर

१३-जुन-२००९

प्राजक्त

प्राजक्त

कोमेजून जाईल तो, हात तयाला लावू नको

शापित आहे जणू यक्ष तो, त्याला तू शिवू नको,

पहा दुरोनिच तया, सौंदर्यास त्या बाधू नको,

ओव गजरा त्याचा, परी तो माळू नको

देवा घरचा आहे तो, त्याला माणसाळू नको

पहाटेचाच आहे सोबती तो, सांजवेळी तया शोधू नको,

रात्रीच्या आरक्त क्षणांचा, आहे प्राजक्त तो

रात्रीच्या आरक्त क्षणांचा, आहे प्राजक्त तो


हिमांशु डबीर

१३-जुन-२००९

प्राजक्त सांडला!

प्राजक्त सांडला! प्राजक्त सांडला!

उगवतीला प्रकाश फाकला, पहाटेच्या धुंदीत शुक्र मोहरला,
हलकासा धुक्याचा पदर पसरला, सोनकिरणांतून धरतीचा सखा अवतरला !
पहा सखे अंगणात तो प्राजक्त सांडला! तो प्राजक्त सांडला!

स्पर्श होता तुझा कोवळा, जीव माझा आतुरला,
सलज्ज नेत्रपाकळी अन्, मुखडा तव आरक्तला!
पहा सखे अंगणात तो प्राजक्त सांडला! तो प्राजक्त सांडला!

आरक्तरात्र प्रहर सरला, बहर प्रणयाचा अन्, तव देह दरवळला!
पृथ्वी-चंद्र मीलन-क्षण, हलकेच बघ त्या दवांत गोठला!
पहा सखे अंगणात तो प्राजक्त सांडला! तो प्राजक्त सांडला!

हिमांशु डबीर
१३-जुन-२००९

निरोप-समारंभ

वेळ तुमची संपली,
गरज तुमची सरली,
निरोप-समारंभाने मला
उखडल्याची जाणीव दिली!

वर्षे अनेक झिजली,
लोभने योजने सोडली,
निरोप-समारंभाने मला
उप-याची समज दिली!

हृदयाने विचारली,
बुद्धीने आचरली,
निरोप-समारंभाने मला
मनाची उपेक्षा दर्शविली!

दैदिप्यमान कारकीर्द,
चढता यशाचा आलेख,
निरोप-समारंभाने मला
'एकट्याची' सोबत दिली!

कालाय तस्मै नम:|
नमस्कार ऐसा स्वत:,
निरोप-समारंभाने मला
'माझी' नवी ओळख दिली!



हिमांशु डबीर
०४-जुन-२००९

अश्रू

अश्रू

तळपते वीज आकाशी, टक्कर मेघांची,
आठवण कुठलीशी, त्याच्या मनी...

उमलते तान गळ्याशी, कमाल गायकीची,
जागा कुठलीशी, त्याच्या नेत्री...

उसळते लाट सागरी, साक्ष प्रेमाची,
काटा कुठलासा, त्याच्या तळवी...

खुलते कविता, मिसाल कवीची,
शब्द कुठलासा, त्याच्या हृदयी...

निखळतो तारा, अश्रू देवाचा,
श्वास अखेरचा, त्याच्या अंतरी...

हिमांशु डबीर